İşsiz kalan sigortalı çalışanlara belirli şartlar altında gelir desteği sağlayan işsizlik maaşı, milyonlarca kişi tarafından merak ediliyor. Ancak her sigortalı işsiz bu ödenekten yararlanamıyor. Peki kimler işsizlik maaşı alabilir? Askerlik sonrası işsizlik maaşı almak mümkün mü? İşte tüm ayrıntılar...
İşsizlik Maaşı Almanın Şartları
İşsizlik maaşı alabilmek için çalışanların, işten ayrıldıkları tarihten geriye dönük son 3 yıl içinde en az 600 gün sigorta primi ödemiş olmaları ve son 120 gün kesintisiz sigortalı olarak çalışmaları gerekiyor. Bu şartları sağlayan kişiler, son üç yılda SGK’ya bildirilen prim gün sayılarına göre farklı sürelerde maaş alabiliyor:
- 600-899 gün arasında prim ödeyenler: 6 ay
- 900-1.079 gün arasında prim ödeyenler: 8 ay
- 1.080 gün ve üzeri prim ödeyenler: 10 ay boyunca işsizlik maaşı alabiliyor.
Askerlik Nedeniyle İşten Ayrılanlar Ne Yapmalı?
Askerlik nedeniyle işten ayrılanlar da işsizlik maaşı hakkından faydalanabiliyor. Ancak bu kişilerin de yine işten ayrıldıkları tarihten geriye dönük son 3 yılda en az 600 gün prim ödemesi ve son 120 gün sigortalı çalışmış olmaları gerekiyor.
Son yıllarda yaygınlaşan bedelli askerlik uygulamasında da benzer bir durum söz konusu. Fiilen silah altına alınan bedelli askerlik yükümlüleri, görev dönüşünde iş bulamamaları halinde işsizlik ödeneği alabiliyorlar.
SGK İşten Çıkış Kodu Kritik
İŞKUR, işsizlik maaşı başvurularında, işverenin SGK’ya bildirdiği işten çıkış koduna göre işlem yapıyor. Askerlik nedeniyle işten ayrılanların, çıkışlarının (12) numaralı "askerlik" kodu ile yapılması gerekiyor.
Eğer işveren kodu hatalı bildirirse, işçi İŞKUR’a ek belgeler sunmak zorunda. Bunlar:
Askerlik gerekçesiyle iş sözleşmesinin feshedildiğine dair işçi tarafından verilen dilekçe,
Kıdem tazminatı ödendiğini gösteren bordro ya da banka dekontu.
90 Gün ve 30 Gün Şartı
Askerlik dönüşü işsizlik maaşı almak isteyenler için dikkat edilmesi gereken iki önemli süre bulunuyor:
- 90 Gün Şartı: İşten ayrılma ile askere sevk tarihi arasında 90 günden fazla süre varsa, kişi işsizlik maaşından yararlanamıyor.
- 30 Gün Şartı: Terhis sonrası, mücbir sebepler hariç olmak üzere, 30 gün içinde İŞKUR’a başvuru yapılması gerekiyor. Geç başvurularda, işsizlik maaşı gecikilen süre kadar eksik ödeniyor.
Askerlik Sırasında Maaş Askıya Alınır
İşsizlik maaşı alırken askere gidenlerin maaşları askerlik süresi boyunca durduruluyor. Terhis sonrası başvuru yapmaları halinde maaş yeniden bağlanıyor. Ancak askerlik tarihinin İŞKUR’a bildirilmemesi durumunda, askerlik süresince yatırılan maaşın faiziyle birlikte geri ödenmesi isteniyor.
Mücbir Sebep Durumları
Askerlik öncesi işten ayrılan ancak sağlık gibi kişinin kusurundan kaynaklanmayan sebeplerle askere alınma tarihi ertelenen kişiler de işsizlik maaşı alabiliyor. Bu durumda, aradaki dönem "mücbir sebep" olarak değerlendiriliyor ve ödeme, işten ayrılış tarihine göre yapılıyor.
Erken Terhislerde Başvuru Süresi
Askerliği sırasında sağlık nedeniyle erken terhis edilen kişilerin 30 günlük başvuru süresi, terhis tarihi itibarıyla başlıyor. Normal askerlik süresinin bitmesi beklenmeden başvurunun yapılması gerekiyor.