İYİ Parti Isparta Kadın Kolları Başkanı Gülay Gönbe, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, engelli bireylerin haklarının yalnızca yasalarla tanımlanmasının yeterli olmadığını, bu hakların günlük yaşamda uygulanabilir ve erişilebilir hâle getirilmesi gerektiğini vurguladı. Gönbe, 2025 Uluslararası Engelliler Günü temasının “Toplumsal İlerlemeyi Sağlamak İçin Engellileri Kapsayan Toplumların Geliştirilmesi” olduğunu hatırlatarak, Türkiye’nin bu alanda ciddi yapısal sorunlarla yüzleşmesi gerektiğini söyledi.
Gönbe açıklamasında, 20 Kasım’da İzmir Gaziemir’de yaşanan ve kamuoyunu sarsan olaya değindi. Doğuştan ağır engelli 30 yaşındaki bir kadının babası tarafından öldürülüp babanın da intihar ettiği iddiasına dikkat çeken Gönbe, “Yakınlarının beyanlarına göre baba hem sağlık sorunları hem de ‘kızına daha fazla bakamayacağı’ düşüncesiyle çıkmaza sürüklenmişti. Bu olay, bakım yükünün tamamen ailelere bırakılmasının, sosyal destek sistemlerinin yetersizliğinin ve psikososyal desteğin yokluğunun nasıl trajik sonuçlara yol açabileceğini acı bir şekilde göstermektedir.” ifadelerini kullandı.
Erişilebilirlik Hâlâ Lüks
Kamu binaları, okullar, sağlık merkezleri ve toplu taşımada erişilebilirlik sorunlarının devam ettiğine dikkat çeken Gönbe, şehir içi düzenlemelerin engellilerin bağımsız yaşamını desteklemediğini, sesli ve görsel yönlendirme sistemlerinin eksik olduğunu belirtti. Dijital erişilebilirlikte de ciddi açıklar olduğunu ifade eden Gönbe, “Kamu kurumlarının internet siteleri ekran okuyucularla uyumlu değil. E-devlet uygulamalarında görme, işitme veya zihinsel engelli bireyler için rehberlik eksik. İşaret dili desteği, sade arayüz, sesli yönlendirme gibi evrensel standartlar büyük oranda uygulanmıyor.” dedi.
Engelliler ve Aileleri Yalnız Bırakılıyor
Evde bakım hizmetlerinin sürdürülebilir olmadığını vurgulayan Gönbe, nitelikli personel eksikliğinin ciddi bir sorun teşkil ettiğini, ailelerin “Ben olmazsam çocuğuma kim bakar?” kaygısının sistemsel çöküşün göstergesi olduğunu söyledi. Engelli bireylerin toplumsal yaşama tam ve eşit katılımının yalnızca sosyal bir sorumluluk değil, daha üretken ve dayanıklı bir toplum inşa etmenin temel şartı olduğunu belirtti.
İYİ Parti’nin Talepleri
Gönbe, mevcut desteklerin yetersiz olduğunu vurgulayarak çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
· Engelli aylığı ve evde bakım maaşlarının ekonomik koşullar dikkate alınarak artırılması
· Kamu ve özel sektörde engelli istihdam oranlarının yükseltilmesi
· 18 yaşını dolduran engelli bireylere gelir kriteri olmaksızın aylık bağlanması
· Nadir hastalığı olan çocukların ilaç erişimindeki engellerin kaldırılması
· Geniş kapsamlı bir Bakım Sigortası Yasası çıkarılması
· Engelliler için yıpranma payının emekli aylığı ve tazminata yansıtılması
· Engelli kadınların karşılaştığı çifte ayrımcılığın ortadan kaldırılması
· Engelli çocuğuna bakan annelere sigorta ve emeklilik hakkı verilmesi
· Fiziksel, dijital ve teknolojik erişilebilirliğin ulusal ölçekte zorunlu standart haline getirilmesi
· Engelli bireylerin karar alma süreçlerine doğrudan katılımını sağlayacak mekanizmaların kurulması
Toplumda engellilere yönelik merhamet eksenli ve aşırı korumacı yaklaşımın psikolojik baskı yarattığını belirten Gönbe, doğru empati ve eşitlik temelinde iletişim dilinin geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Açıklamasını güçlü bir çağrı ile sonlandıran Gönbe, “Engelli bireyler için gerçek anlamda erişilebilir, güvenli ve destekleyici bir Türkiye mümkündür. Yeter ki bunun için siyasi irade gösterilsin.” ifadelerini kullandı.
