(Atlantik Meridyen Devrilme Dolaşımı) akıntısının tehlikeli şekilde zayıfladığına dair yeni kanıtlar açıkladı. Uzmanlara göre bu durum, Avrupa’yı ciddi şekilde soğutabilecek yeni bir “mini buzul çağı” riskini gündeme getirdi.
Grönland’daki erime akıntıyı zayıflatıyor
Atlantik Okyanusu’nu bir konveyör bandı gibi dolaşan AMOC, tropik bölgelerden sıcak suları kuzeye taşıyarak Avrupa ile ABD’nin doğu kıyılarının ılıman kalmasını sağlıyor. Ancak Grönland buz tabakasının hızla erimesiyle okyanusa karışan tatlı suyun bu dev döngünün dengesini bozduğu bildiriliyor.
Çin Bilimler Akademisi ve San Diego’daki araştırmacıların yürüttüğü çalışmada, 1000–2000 metre derinlikte beklenenden daha sıcak su katmanları tespit edildi. Bilim insanlarına göre bu sıcaklık artışı, akıntının zayıfladığına dair en güçlü işaretlerden biri.
Bilgisayar modelleri “çöküş” riskine işaret ediyor
MIT tarafından geliştirilen genel dolaşım modeli de bulguları destekledi. Simülasyonlara göre yavaşlayan AMOC, Kuzey Atlantik tabanında ısınmaya yol açıyor ve bu ısı, ekvatora doğru taşınarak zincirleme bir etki oluşturuyor. Uzmanlar, bu sürecin “geri dönüşü olmayan bir çöküş” senaryosuna zemin hazırlayabileceğini belirtiyor.
İzlanda alarmda: “Ulusal güvenlik tehdidi”
İzlanda İklim Bakanı Johann Pall Johannsson, akıntının zayıflamasını “ulusal dayanıklılığa yönelik doğrudan tehdit” olarak tanımladı. Hükümet, bu konuyu ülke tarihinde ilk kez Ulusal Güvenlik Konseyi’nin gündemine taşıdı.
İzlanda yönetimi, olası etkiler için enerji, gıda, balıkçılık ve deniz taşımacılığı sistemlerinde kapsamlı bir hazırlık planı yürütüyor.
Avrupa’da 15°C’lik düşüş, tropik bölgelerde yağış değişimi bekleniyor
Uzmanlar, AMOC’nin tamamen durması halinde Avrupa genelinde sıcaklıkların 15°C’ye kadar düşebileceğini, bazı bölgelerde -30°C’yi bulan kış koşullarının görülebileceğini belirtiyor.
Ayrıca akıntı sistemindeki değişimin yalnızca Avrupa’yı değil, tropikal bölgeleri de etkileyeceği; yağış sistemlerinin yön değiştirmesiyle Afrika, Hindistan ve Güney Amerika’daki tarım bölgelerinde ciddi verim kayıpları yaşanabileceği ifade ediliyor.
