Deniz Gezmiş’in Mücadelesi ve Devrimci Faaliyetleri
1966 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi ve burada öğrenci hareketlerinin içinde aktif olarak yer aldı. 1968 yılında üniversite işgallerine ve 6. Filo protestolarına öncülük etti. ABD karşıtı eylemlerle adını duyuran Gezmiş, kısa süreli birçok gözaltı ve tutuklama süreci yaşadı.
Milli Demokratik Devrim tezini benimseyen Deniz Gezmiş, 1970 yılında Türkiye Halk Kurtuluş Ordusu (THKO) adlı silahlı örgütün kurucuları arasında yer aldı. Örgüt, bağımsız ve demokratik bir Türkiye için mücadele ettiğini savunuyordu.
Deniz Gezmiş Neden İdam Edildi?
1971 yılında yaşanan 12 Mart Askerî Muhtırası sonrasında Türkiye’de olağanüstü hal ilan edildi. Deniz Gezmiş ve arkadaşları Yusuf Aslan ile Hüseyin İnan, THKO adına gerçekleştirdikleri silahlı eylemler ve mevcut anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs ettikleri gerekçesiyle yakalandı.
16 Temmuz 1971 tarihinde başlayan yargılama sürecinin sonunda, Türk Ceza Kanunu’nun 146. maddesi uyarınca "Anayasal düzeni cebren değiştirmeye teşebbüs" suçundan idam cezasına çarptırıldılar. İdam kararı, TBMM’de onaylandı ve tüm itirazlara rağmen geri çevrilmedi.
6 Mayıs 1972: Türkiye’nin Hafızasına Kazınan Gün
6 Mayıs 1972 tarihinde, Ankara Merkez Cezaevi’nde sabaha karşı saat 01.00 ile 03.00 arasında, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan idam edildi. İnfazlar, toplumsal hafızada derin izler bıraktı ve Türkiye’de sol hareketin sembol isimleri olarak anıldılar.
Aradan geçen tam 53 yıla rağmen, Deniz Gezmiş ve arkadaşlarının mücadeleleri, özellikle gençlik hareketleri ve sol görüşlü çevreler tarafından her yıl 6 Mayıs'ta anılmaya devam ediyor. Siyasi tarihimizin önemli kırılma noktalarından biri olan bu olay, Türkiye’de demokrasi, ifade özgürlüğü ve gençlik hareketleri açısından hâlâ güncelliğini koruyor.