Uzmanlar, aşırı sıcakların sessiz katil etkisinin Türkiye’de de ciddi bir halk sağlığı krizine yol açabileceğini uyarıyor. Şehirleri ve evleri serin tutacak acil önlemler şart.
İngiltere ve Galler’de yapılan yeni araştırmalar, küresel iklim değişikliğinin etkileriyle sıcaklığa bağlı ölümlerin önümüzdeki 50 yılda dramatik biçimde artabileceğini ortaya koydu. Uzmanlar, benzer bir riskin Türkiye’de de geçerli olabileceğini belirtiyor.
En Kötü Senaryoda Yüzbinlerce Hayat Tehlikede
Araştırma, düşük uyum çabaları ve artan sıcaklıklarla, 2070’lerde sıcaklık kaynaklı ölümlerin İngiltere’de yılda 34.000’i bulabileceğini öngörüyor. Türkiye’de yaz aylarında sıcaklıkların son yıllarda rekor seviyelere ulaştığı göz önüne alındığında, benzer riskler ülkemizde de ciddi şekilde hissedilecek.
Uzmanlar, özellikle yaşlılar, kronik hastalar ve kötü yalıtımlı evlerde yaşayanlar için riskin çok yüksek olduğunu vurguluyor.
Şehirleri ve Evleri Serin Tutmak Hayati
Araştırma, aşırı sıcakların etkilerini azaltmak için yeşil çatılar, gölgeli alanlar, açık renkli çatı kaplamaları, iyi havalandırma ve klima sistemleri gibi önlemlerin kritik olduğunu gösteriyor.
Türkiye’de son yıllarda artan sıcak hava dalgaları ve şehirleşme, bu önlemleri daha da önemli hale getiriyor.
Uzmanlar, klima kullanımının yaygınlaşmasının elektrik kesintileri ve enerji maliyetleri nedeniyle riskler yaratabileceğini, buna karşılık pasif soğutma yöntemleri ve doğru şehir planlamasının hayat kurtaracağını belirtiyor.
Enerji Yoksulluğu ve Eşitsizlik
İklim değişikliğine uyumda toplumsal eşitsizlik de önemli bir konu. Enerji yoksulluğu yaşayan aileler, sıcak yaz günlerinde evlerini yeterince serin tutamayabilir. Bu da sağlık riskini katlıyor. Uzmanlar, Türkiye’de de bu durumun göz önünde bulundurulması gerektiğini söylüyor.
“Serin Evler Planı” Şart
İngiltere’de Ulusal Sıcak Evler Konseyi’nin önerdiği Serin Evler Planı, Türkiye için de örnek teşkil edebilir.
-
Çatı ve çatı katı yalıtımının güçlendirilmesi
-
Ev içi havalandırma ve gölgelik alanların artırılması
-
Yeşil çatılar ve serinleyici peyzaj önlemleri
Bu adımlar, aşırı sıcakların yol açacağı ölümleri önemli ölçüde azaltabilir.
Sessiz Katil Uyarısı
Bilim insanları, sıcak hava dalgalarını “iklim değişikliğinin sessiz katili” olarak nitelendiriyor. Türkiye’de sıcaklık rekorlarının artması, bu uyarıyı daha da acil hale getiriyor. Uzmanlar, sera gazı salınımını azaltmanın ve şehirleri sıcaklara dayanıklı hale getirmenin hayat kurtaracağını belirtiyor.