Bilim insanları, süpermarketlerde satılan pastırma, jambon, sosis ve salam gibi işlenmiş et ürünlerinde kullanılan nitrit maddelerinin, binlerce bağırsak kanseri vakasıyla bağlantılı olabileceğini açıkladı. Uzmanlar, bu ürünlerin yasaklanması ya da ciddi şekilde kısıtlanması gerektiğini söylüyor.
İşlenmiş Etler Neden Tehlikeli?
Uzmanlara göre, işlenmiş etlerde koruyucu olarak kullanılan nitrit ve nitrat maddeleri, sindirim sürecinde nitrozo bileşiklerine dönüşüyor. Bu bileşikler DNA hasarına neden olarak kanser oluşumuna zemin hazırlayabiliyor.
Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) bağlı Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı (IARC), işlenmiş etleri “insan için kanserojen” (Grup 1) olarak sınıflandırmıştı.
Yeni araştırmalar ise, her gün yaklaşık 30 gram işlenmiş et tüketiminin bağırsak kanseri riskini %8 oranında artırabileceğini gösteriyor.
54 Bin Kanser Vakasıyla İlişkilendirildi
Bilim insanlarının yayımladığı yeni raporda, nitrit içeren et ürünlerinin 54 binden fazla kolorektal kanser vakasıyla bağlantılı olabileceği vurgulandı.
Uzmanlar, hükümetlere çağrıda bulunarak bu ürünlerin:
-
Nitrit kullanılmadan üretilmesi,
-
Sigara paketlerindeki gibi uyarı etiketleriyle satılması,
-
Ve tüketicilerin bu konuda daha bilinçli hale getirilmesi gerektiğini belirtti.
Tüketicilere Uyarı: “Mümkünse Azaltın”
Sağlık otoriteleri, özellikle günlük diyetinde sık sık pastırma, jambon veya sosis tüketenlerin bu alışkanlığı azaltması veya tamamen bırakması gerektiğini söylüyor.
Uzmanlara göre, işlenmiş et ürünleri ara sıra tüketilmesi gereken gıdalar arasında olmalı. Ayrıca üreticilerin de nitrit içermeyen alternatif üretim yöntemlerine yönelmesi isteniyor.
Türkiye’de de Risk Var
Türkiye’de pastırma, sucuk, jambon ve salam tüketimi oldukça yaygın. Uzmanlar, bu araştırmaların Türk halkı için de önemli bir uyarı niteliğinde olduğunu belirtiyor.
Beslenme uzmanları, özellikle çocuklar ve hassas grupların bu ürünleri düzenli olarak tüketmemesi gerektiği konusunda uyarıyor.
Bilim insanları, işlenmiş etlerin sağlık üzerindeki etkilerinin artık göz ardı edilemeyecek düzeyde olduğunu vurguluyor.
Pastırma ve jambon gibi ürünlerde kullanılan nitritlerin tamamen kaldırılması, gelecekte kanser oranlarını azaltmada kritik bir adım olabilir.
Kaynaklar
-
The Guardian – Ham sold in UK found to contain carcinogens 10 years after WHO warning (2025)
-
People – Scientists urge restrictions on processed meat, calling it a carcinogen (2025)
