Türkiye’de 2025 yılının ilk sekiz ayında 4 milyondan fazla sağlık raporu düzenlendi. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), bu raporlar için yaklaşık 30 milyar TL ödeme yaptı. Uzmanlar, bu verilerin çalışanlar için önemli bir uyarı niteliğinde olduğunu belirtiyor.
İş hukuku uzmanları, çalışanların rapor alırken hem sağlıklarını hem de iş güvencelerini gözetmeleri gerektiğini vurguluyor. Gereksiz rapor kullanımı, hem işyerinde verimliliği düşürüyor hem de işten çıkarılma riskini artırıyor.
Sağlık raporları, işe giriş, iş göremezlik, ilaç kullanımı, evlilik, ehliyet ve bez raporu gibi farklı kategorilerde düzenleniyor. İş Kanunu’nun 25. maddesine göre, işçi kendi kastı, düzensiz yaşam veya alkol kullanımı nedeniyle ardı ardına 3 gün veya bir ayda 5 iş gününden fazla işe gitmezse, iş sözleşmesi süre beklenmeden feshedilebiliyor.
Fesihlerde ihbar bildirim süreleri ise işçinin kıdemine göre değişiyor. Buna göre:
- Kıdemi 6 aydan az işçi: 2 hafta
- Kıdemi 6 ay – 1,5 yıl olan işçi: 4 hafta
- Kıdemi 1,5 – 3 yıl olan işçi: 6 hafta
- Kıdemi 3 yıldan fazla olan işçi: 8 hafta
Yargıtay kararlarına göre, işçinin aralıklarla fakat sık sık rapor alması haklı sayılmasa da geçerli fesih sebebi olarak kabul ediliyor. İşçinin sık sık rapor alması, işverenin işletmedeki yönetim hakkını kullanmasını zorlaştırıyor ve iş ilişkisinin sürdürülemez boyuta ulaştığı durumlarda ihbar süresi bildirilerek iş sözleşmesi feshedilebiliyor.
Özellikle alınan raporun aralıksız olması ve ihbar süresini 6 hafta aşması, işverenin bildirim yapmadan işçiyi işten çıkarabileceği durumlar arasında yer alıyor. Ancak işçinin hastalık, kaza, doğum veya gebelik gibi durumlarında, ihbar süresini aşan fesih halinde sadece kıdem tazminatı ödeniyor, ihbar tazminatı ise söz konusu olmuyor.
Her sağlık raporu, geçerli fesih nedeni kapsamında değerlendirilmez. İşveren, iş akışını olumsuz etkileyen raporu ispatlamakla yükümlü. Aksi takdirde, işçinin işe iade davası açma hakkı gündeme gelebiliyor.
SGK verilerine göre, 2024 yılında 6 milyon 479 bin 436 rapor düzenlenmiş ve 33,7 milyar TL ödeme yapılmıştı. 2025 yılının ilk 8 ayında ise sigortalı çalışanlar için 3 milyon 970 bin 70 rapor düzenlendi ve yaklaşık 29,7 milyar TL ödeme gerçekleştirildi.
Uzmanlar, çalışanların rapor kullanımında dikkatli olmasının hem iş sağlığı hem de iş güvencesi açısından kritik öneme sahip olduğunu vurguluyor.