Şirketlerin büyüme, borçlarını azaltma veya finansal yapılarını güçlendirme hedefleri doğrultusunda başvurdukları yöntemlerin başında sermaye artırımı gelmektedir. Sermaye artırımı şirketlerin öz kaynaklarını güçlendirmek amacıyla gerçekleştirdiği bir işlemdir. Bu süreç şirketler için oldukça önemli değişimleri beraberinde getirirken yatırımcıların da varlıklarını etkileyebilir. İşte bunun için her yatırımcının sermaye artırımı hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Bu yazımızda sermaye artırımı nedir ve hisse senetlerini nasıl etkiler gibi merak edilen sorulara detaylı bir şekilde yanıt vereceğiz.
Sermaye Artırımı Nedir?
Sermaye artırımı bir şirketin ödenmiş sermayesini belirli yöntemlerle artırarak daha fazla kaynağa ulaşma işlemini ifade eder. Bu işlem sayesinde şirketler yeni yatırım yapabilir, borçlarını ödeyebilir ya da mevcut faaliyetlerini daha sağlam bir temel üzerinde sürdürebilir. Sermaye artırımı genellikle şirketin genel kurulu tarafından alınan bir kararla ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) gibi kurumların onayıyla yürütülmektedir. Sermaye artırımı şirketin bilançosunda yer alan “ödenmiş sermaye” kaleminde bir artış anlamına gelir. Bu artış şirketin yatırımcılardan yeni kaynak toplaması veya içerideki mevcut kaynakların sermayeye dönüştürülmesi yoluyla sağlanabilmektedir.
Sermaye Artırımı Türleri Nelerdir?
Sermaye artırımı üç ana başlık altında incelenmektedir. Sermaye artırımı çeşitlerini şu şekilde özetlemek mümkün:
- Bedelli Sermaye Artırımı: Şirketin yeni hisse senetleri ihraç ederek mevcut hissedarlarından veya yeni yatırımcılardan nakit sermaye talep ettiği yöntemdir.
- Bedelsiz Sermaye Artırımı: Bir şirketin iç kaynaklarını (geçmiş yıl kârları, yedek akçeler, yeniden değerleme farkları gibi) kullanarak gerçekleştirdiği bir artırımdır. Bu yöntemde yatırımcılardan herhangi bir ödeme talep edilmemektedir.
- Primli Sermaye Artırımı: Hisse fiyatlarının değerinden daha yüksek bir fiyatla satılması anlamına gelir. Bu yöntem genellikle halka arz edilen ya da piyasada güçlü algıya sahip olan şirketler tarafından tercih edilir.
Sermaye Artırımının Hisse Senetlerine Etkisi
Bir yatırımcı için sermaye artırımı kararı şirketin geleceği hakkında önemli ipuçları sunar. Şirketin ne amaçla sermaye artırdığı, bu kaynağı nasıl kullanacağı ve yatırımcılara ne kadar değer yaratacağı dikkatle analiz edilmelidir. Sermaye artırımı, hisse senedi fiyatları üzerinde farklı etkiler yaratabilir. Bu etkiler artırıma dair yönteme, zamanlamaya ve piyasa algısına göre değişiklik gösterir. Yani hisse senetlerine etkisini aktarırken sermaye artırım türü üzerinden ilerlemek gerekmektedir.
Bedelli sermaye artırımlarda hisse fiyatı, rüçhan hakkı kullanımından sonra genellikle düşüş gösterir. Bu, yatırımcıların sermaye artırımı nedeniyle hisseyi satmak istemesinden ya da artan hisse adediyle birlikte arzın yükselmesinden kaynaklanır. Ancak uzun vadede şirketin bu kaynakları verimli kullanması, hisse değerini tekrar yukarı taşıyabilir. Bedelsiz artırımlarda ise ilk etapta fiyat düşüşleri olabilir ancak toplam portföy değeri değişmemektedir. Çünkü bu süreçte yatırımcılar daha fazla hisseye sahip olurlar. Bu durum piyasalarda psikolojik olarak olumlu algılanabilir. Yani bedelsiz sermaye artırımında kısa vadeli pozitif fiyat hareketleri görmek mümkündür. Primli artırımlarda ise genellikle olumlu bir hava oluşur. Şirketin hisseye olan talebin yüksek olduğunu göstermesi, yatırımcılar nezdinde güven yaratabilir. Ancak primli fiyatların aşırı yüksek belirlenmesi, yatırımcıların katılımını zorlaştırabilir ve fiyatı baskılayabilir.
