Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Çevre Sağlığı Dairesi Başkanlığı, kış mevsiminin yaklaşmasıyla birlikte karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı vatandaşları uyardı.
Renksiz, kokusuz ve tatsız bir gaz olan karbonmonoksit (CO), oksijenin yetersiz olduğu ortamlarda tam yanma gerçekleşmediğinde ortaya çıkıyor. "Görünmez Katil" olarak bilinen bu gaz, solunum yoluyla kana karışarak oksijenin taşınmasını engelliyor; kısa sürede baş ağrısı, baş dönmesi, halsizlik, bilinç kaybı ve hatta ölüme yol açabiliyor.
Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, özellikle kış aylarında soba, kombi ve şofben gibi yakıtla çalışan cihazların yanlış kurulumu ya da bakım eksikliklerinin karbonmonoksit zehirlenmelerinin en yaygın nedeni olduğunu belirtiyor.
Ayrıca kapalı alanlarda araç ya da jeneratör çalıştırılması, mangal yapılması, bacaların tıkalı olması da büyük risk oluşturuyor. Türkiye’de her yıl onlarca vatandaşın karbonmonoksit zehirlenmesi nedeniyle hayatını kaybettiğine dikkat çeken Bakanlık, 2014 yılından bu yana “Karbonmonoksit Zehirlenmelerinin Önlenmesi Programı ve Eylem Planı” kapsamında çalışmalar yürütüyor.
Akciğer Sağlığı ve Yoğun Bakım Derneği (ASYOD), Karadeniz Teknik Üniversitesi ve 81 il halk sağlığı müdürlüğünün katkılarıyla hazırlanan plan, 27 Ocak 2015 tarihinde onaylanarak yürürlüğe girdi.
Program kapsamında; Karbonmonoksit zehirlenmelerine ilişkin ICD-10 kodları belirlenerek Sağlık Bilgi Sistemleri üzerinden veri akışı sağlandı,81 ilde mevcut durum tespitleri ve farkındalık anketleri gerçekleştirildi,112 acil ve hastane acil servis personeline yönelik eğitim materyalleri hazırlanarak “eğiticilerin eğitimi” programları düzenlendi.
Sağlık Bakanlığı, karbonmonoksit zehirlenmelerinin önlenmesi için vatandaşlara şu uyarılarda bulundu: Bacaların düzenli olarak temizlenmesi ve uygun malzeme kullanılması, Soba, kombi ve şofbenlerin yetkili kişilerce kurulması ve bakımlarının yapılması, Kapalı alanlarda mangal veya açık alevli cihazların kullanılmaması, Zehirlenme belirtileri görüldüğünde derhal 112 Acil Servis’in aranması gerekiyor.
Karbonmonoksit zehirlenmelerine karşı farkındalık çalışmalarının önümüzdeki yıllarda da artarak süreceğini bildirdi.
