Erken Emeklilik Umudu! SGK Uzmanı Psikolojik Hastalıkları Sıraladı: Bu Rahatsızlıklar Emeklilik Yolunu Açıyor
Çalışma hayatında sağlık sorunları yaşayan sigortalılara erken emeklilik kapısı aralanıyor. Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, Türkiye Gazetesi’nde kaleme aldığı köşe yazısında, özellikle psikolojik hastalıklarla mücadele eden vatandaşlara malulen ya da engelli emeklilik imkânı sunulduğuna dikkat çekti. Karakaş, bazı ruhsal rahatsızlıkların, yaş şartı aranmaksızın emekliliğe hak kazandırabildiğini belirtti.
Malulen Emeklilikte Yaş Şartı Yok, Sağlık Şartı Var
Normal şartlarda emeklilik için yaş, prim günü ve sigortalılık süresi gibi kriterler aranırken, malulen emeklilikte bu koşullar esnetiliyor. Burada en önemli kriter, sigortalının sağlık durumuyla ilgili. En az yüzde 60 oranında çalışma gücünü kaybetmiş olan bireyler, malulen emekliliğe başvurabiliyor. Bu kayıp yalnızca fiziksel değil, ruhsal sağlık sorunlarından da kaynaklanabiliyor.
Bu Psikolojik Hastalıklar Emekliliğe Giden Yolu Açıyor
SGK uzmanı İsa Karakaş’ın yazısında yer alan bilgilere göre, aşağıdaki psikolojik hastalıklar, malulen emeklilik için gerekçe oluşturabiliyor:
Zihinsel Gerilik: IQ düzeyi 50’nin altında olanlar veya orta düzeyde zihinsel kayıp yaşayanlar.
Şizofreni ve Şizoafektif Bozukluk: Tedaviye rağmen iş gücünü sürdüremeyen bireyler.
Bipolar Bozukluk: İleri düzeyde işlev kaybı gösteren hastalar.
Sanrısal Bozukluklar ve Atipik Psikozlar: Çalışma yetisi kalmayan ağır vakalar.
Beyin Hasarına Bağlı Psikiyatrik Bozukluklar: Frontal lob sendromu ve organik kişilik bozukluğu gibi rahatsızlıklar.
Şiddetli Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) ve Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB): Dirençli ve kronik seyir gösteren vakalar.
Otizm Spektrum Bozuklukları: Yaygın gelişimsel bozukluklar nedeniyle ciddi işlevsellik kaybı yaşayan bireyler.
Malulen Olmazsa Engelli Emekliliği Seçeneği Var
Malulen emeklilik için gerekli şartları sağlayamayan sigortalılar için bir diğer alternatif de engelli emekliliği. Burada, en az yüzde 40 oranında engellilik raporu yeterli oluyor. Ancak bu seçenekte, prim günü ve sigortalılık süresi şartları bulunuyor. Yaş şartı ise aranmıyor.
Başvuru Kişisel Duruma Göre Yapılmalı
Uzmanlar, erken emeklilik için “malulen mi, engelli emeklilik mi?” sorusunun yanıtının, kişinin sağlık durumu ve prim ödeme geçmişine göre değiştiğini vurguluyor. Bazı vatandaşlar her iki haktan da yararlanabilirken, bazıları yalnızca bir seçeneğe başvurabiliyor.
10 yıl sigortalılık süresini doldurmuş ve en az 1800 gün prim ödemiş olan bireyler, SGK müdürlüklerine başvurarak erken emeklilik için ilk adımı atabiliyor.
Erken emeklilikle ilgili detaylı bilgi almak isteyenler, sağlık kurulu raporlarıyla birlikte SGK’ya başvurarak durumlarına en uygun yolu belirleyebilir.
