Isparta'da Gülcülüğün Tarihçesi: İlk Hasattan İhracata Uzanan Yolculuk
Isparta, "gülün başkenti" olarak anılmasının ardında yatan zengin bir tarihe sahiptir. Bu serüven, 19. yüzyılın sonlarında, Bulgaristan'ın Kazanlık bölgesinden getirilen gül fidanlarıyla başlamıştır. Müftüzade Gülcü İsmail Efendi'nin bastonunun içine gizleyerek getirdiği bu fideler, Isparta'nın gülcülükteki kaderini belirlemiştir.
İlk Gül Hasadı ve Gül Yağı Üretimi
Isparta'da ilk gül hasadı, 1870'li yıllarda Müftüzade Gülcü İsmail Efendi'nin girişimleriyle başlamıştır. Bu dönemde küçük ölçekli olarak yapılan gül üretimi, zamanla genişleyerek bölge ekonomisinin önemli bir parçası haline gelmiştir. 1935 yılında Isparta'da ilk gül yağı fabrikası kurulmuş, bu da bölgedeki gülcülüğün sanayileşmesinin önünü açmıştır.
Kooperatifleşme ve Gülbirlik'in Kuruluşu
Gül üreticileri, 1954 yılında bir araya gelerek Gülbirlik'i kurmuşlardır. Bu birlik, sekiz gül kooperatifinin birleşmesiyle oluşmuş ve gül üretiminin daha organize ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamıştır. Gülbirlik, günümüzde de faaliyetlerine devam ederek, gül üreticilerine destek olmaktadır.
İhracat ve Ekonomik Katkılar
Isparta'da üretilen gül yağı, özellikle kozmetik ve parfümeri sektörlerinde yoğun talep görmektedir. Türkiye'de üretilen gül yağının yaklaşık %90-95'i ihraç edilmekte olup, başlıca alıcı ülkeler arasında Fransa, İsviçre ve İngiltere bulunmaktadır.
2022 yılı verilerine göre, Isparta'da 34.274 dekar alanda 16.932 ton gül çiçeği üretilmiştir. Bu üretim, Türkiye'nin toplam gül üretiminin %85,18'ini oluşturmaktadır.
Isparta'da gülcülük, sadece ekonomik bir faaliyet olmanın ötesinde, bölgenin kültürel ve sosyal yaşamının da bir parçası haline gelmiştir. Her yıl düzenlenen Gül Festivali, bu kültürün yaşatılmasına ve tanıtılmasına katkı sağlamaktadır. Gülcülüğün tarihçesi, Isparta'nın geçmişten günümüze uzanan başarı hikayesinin en güzel örneklerinden biridir.