ISPARTA — AFAD ve MTA’nın güncel jeolojik verileri ışığında Isparta’nın deprem riski, zemin dayanımı ve fay hatlarının geçiş güzergâhına ilişkin yeni değerlendirmeler paylaşıldı. Uzmanlara göre kent genelinde risk ilçelere göre değişirken, bazı mahalleler zemin yapısı nedeniyle daha dikkatle izleniyor.
En az deprem riski taşıyan bölgeler: Yüksek kotlar ve kaya zeminler öne çıkıyor
Uzmanlar, Isparta’da deprem etkisini azaltan en önemli faktörün zemin türü olduğunu belirtiyor. Kentte yüksek kotlu, kayalık ve sert zeminli bölgelerin depreme karşı daha dayanıklı olduğu ifade ediliyor. Özellikle:
-
Şehrin kuzey ve kuzeybatı yükseltilerinde yer alan kayalık yamaç alanları,
-
Volkanik ve sıkı zemin yapısına sahip bölgeler,
-
Ova tabanından uzak, yeraltı suyunun daha derinde olduğu kesimler
güvenli zemin sınıfında değerlendiriliyor.
Jeoloji raporlarına göre bu bölgelerin büyük kısmı sıkı-kaya zemin olarak sınıflandırılırken, deprem sırasında büyütme etkisi en düşük seviyede kalıyor.
Isparta’nın zayıf zemin alanları: Ova tabanı ve dolgu sahaları
Buna karşın Isparta kent merkezinin genişlediği ovaya doğru yayılan yeni yerleşim alanlarında zemin dayanımının daha düşük olduğu belirtiliyor.
Bu bölgelerde:
-
Alüvyon,
-
Gevşek kum-çakıl,
-
Yüksek yeraltı suyu,
gibi unsurlar nedeniyle deprem sırasında zemin sıvılaşması riski bulunuyor. Uzmanlar, zemin iyileştirme yapılmadan inşa edilen eski yapılar için “daha yüksek risk” uyarısı yapıyor.
Isparta’dan geçen fay hatları: Eğirdir–Senirkent hattı dikkat çekiyor
MTA’nın güncel diri fay haritası, Isparta ve çevresinde etkili olan 3 önemli fay zonunu gösteriyor:
-
Eğirdir – Senirkent – Uluborlu Fay Zonu
-
Burdur Fay Zonu
-
Akşehir–Simav yönlü fay uzantıları
Bu fayların bir kısmı ilçe sınırlarına yakın ilerlerken, kent merkezine doğrudan giren bir fay hattı bulunmuyor. Ancak uzmanlar, “yakın fay etkisi” nedeniyle merkez ilçenin deprem hareketlerinden etkilendiğini belirtiyor. (Kaynak için Bakınız)
Fay hattı hangi mahallelerden geçiyor?
MTA verilerine göre diri fay hatları Isparta Merkez mahallelerinin içinden geçmiyor, ancak fay zonları özellikle:
-
Eğirdir’e bağlı kırsal yerleşimlerde,
-
Senirkent ve Uluborlu çevresinde,
-
Keçiborlu ve Atabey’in bazı dış mahalleleri
hissedilir derecede yakın konumda bulunuyor.
Kent merkezinde ise tehlike doğrudan fay hattından değil, zemin kalitesinden kaynaklanıyor.
Jeoteknik incelemelerde özellikle:
-
Zafer,
-
Fatih,
-
Akkent
-
Modernevler çevresi
alüvyon zemin ve yüksek yeraltı suyu sebebiyle “daha dikkat edilmesi gereken alanlar” olarak not ediliyor. (Kaynak için Bakınız)
“Adresimden fay hattı geçiyor mu?” Sorgulama nasıl yapılır?
AFAD ve MTA’nın sağladığı interaktif haritalarla vatandaşlar oturdukları adresin deprem tehlikesini kolayca kontrol edebiliyor:
-
AFAD Türkiye Deprem Tehlike Haritası: Adres bazlı risk derecesi görüntülenebiliyor.
-
MTA Diri Fay Haritası: Fay hatlarının en güncel konumları mahalle ve koordinat bazında incelenebiliyor.
Uzmanlar, mahalle düzeyinde dahi zemin farklılıkları bulunduğu için en doğru değerlendirmenin adres–koordinat bazlı yapıldığını belirtiyor.
Isparta’da kent merkezinde doğrudan fay hattı bulunmasa da, zemin özellikleri nedeniyle bazı mahallelerde deprem etkisinin daha yüksek hissedilebileceği vurgulanıyor. En sağlam zeminlerin ise yüksek kotlu ve kayalık bölgelerde olduğu ifade ediliyor. Yetkililer, vatandaşların adres bazlı inceleme yaparak risk durumunu kontrol etmesini öneriyor.
