Z Kuşağı Nedir, Hangi Yıllar Arasında Doğmuştur ve Özellikleri Nedir?

Son zamanların en çok merak edilen konularından bir tanesi olan “Z Kuşağı Hakkında” sizler için detaylı bir makale hazırlamak istedik. Bu yazımız da Z Kuşağı’nın özelliklerini, ne yediklerini ve hangi yaş aralığında olduklarını öğrenebilirsiniz. Ayrıca genç nüfus oranının oldukça yüksek olduğu ülkemizde Z Kuşağı oranı da yükselmeye devam ediyor.

Alınan bilgilere göre 1996 ve sonrası olarak nitelendirilen Z Kuşağı, bazı kaynaklarda ise 2000 yılı itibariyle doğan nesli ifade ediyor. Peki, Z Kuşağı hakkında bilim insanları ve uzmanlar neler diyor?

2000 ve sonraki senelerde doğan bireyleri ifade eden Z Kuşağı, diğer kuşaklara göre değer yargıları bazı farklılıklar içermesi sebebi ile farklı bir kuşak olarak değerlendiriliyor. İşte, Z Kuşağı özellikleri ile ilgili uzmanlardan alınan önemli görüşleri;

Evrim Kuran (Kuşak araştırmacısı, ‘Telgraftan Tablete Türkiye’nin 5 Kuşağına Bakış’ kitabının yazarı)

Özgürlüğe değer veriyorlar, insan hakları konusunda hassaslar

Nasıl tarif edersiniz Z kuşağını?

– 2000-2018 arası doğduğunu varsaydığımız bu kuşak, dijital dünyanın ‘göçmeni’ değil, ‘gerçek sahibi’. Ama sadece teknolojiyi değil; doğayı, insanları, kitapları, gezegenleri, kısacası yaşamın tüm unsurlarını önemsiyorlar. Özgürlüğe değer veriyorlar. İnsan hakları konusunda hassaslar. Bu kuşağın davranış kalıplarına bakarak daha yaratıcı, daha sahici, daha uyumlu bir dönemin başladığını düşünüyorum. Bence hem Z’lerin hem de Y’lerin daha önceki kuşaktan en belirgin farkları; daha fazla anlam odaklı olmaları. Bu iki kuşaktan beklentim; hep daha fazlasına talip olma motivasyonuyla büyüyen tükenmişliğin yerine daha yaşanır bir dünya bırakmak için çalışmaları. O kapıyı Y’ler araladı, Z’ler bu hayali gerçekleştirecek. Onlara miras bıraktığımız statükocu, köşeli dünyanın sorunlarını derin duygusal zekâlarıyla azaltacaklar. Z kuşağının ergin bireylere dönüşeceği yakın gelecekte; sadeleşme, sürdürülebilirlik, girişimcilik ve sivil toplum inisiyatiflerinin değer kazanacağına, doğa dostu ürünlerin, barışçıl bir dilin ve yaratıcı zekânın her zamankinden daha kıymetli olacağına inanıyorum.

Bu kuşağı kaygılı ya da mutlu olarak nitelendirebilir misiniz?

– 25 yıldır kuşak araştırmaları yapan, ‘iGen’ kitabının yazarı Dr. Jean Twenge, 2011-2012 yıllarında karşılaştığı bulguların ilk kez onu korkuttuğunu anlatıyor. Bu yıllarda iPhone satışları yüzde 50 arttı. Twenge’e göre klinik depresyon seviyelerinde de bu yıllarda artış başladı. Bu yıllarda çocuklar ilk kez umutsuz, üzgün, işe yaramaz hissettiklerini paylaşmaya başlıyor. Bugünün çocukları, sağlıklı bir çocukluğun temeli olan bazı unsurlardan yoksun.

Apolitik olmazlar

Ne gibi?

– Duygusal olarak erişilebilir ebeveynler, net biçimde tanımlanmış sınırlar, sorumluluklar, dengeli beslenme, yeterli uyku, hareket, ev dışı etkinlikler, yaratıcı oyunlar, sosyal etkileşim, yapılandırılmamış saatler ve sıkılma fırsatı gibi…

Apolitikler mi? Dikkat süreleri, öğrenme ve unutma hızları nasıl?

– Apolitik olacaklarını sanmıyorum. Önceki kuşak da apolitik değil, sadece pasif eylemciydi. Z’lerin daha aktif olacağını düşünüyorum. Dijital dikkat dağıtıcıları kontrol edebilirsek öğrenme ve akılda tutma hızları gelişebilir.

 Türkiye’deki Z kuşağını, Avrupa ve Amerika’daki yaşıtlarından ayıran özellikler var mı?

– Hem de çok var. Türkiye’nin Z kuşağı dijital dikkat bozuculara daha fazla maruz kalıyor. ‘Helikopter ebeveynlik’ bizde gelişmiş ülkelere göre daha fazla hissediliyor çünkü ebeveynler bizde daha kaygılı. Ama daha da önemlisi; Türkiye’nin farklı bölgelerinden Z kuşakları da birbirinin tıpatıp aynı değil. Şu anda İstanbul’un belirli semtlerinde yürüttüğümüz bir Z kuşağı araştırması var. Görüyoruz ki semtten semte bile değişebiliyor. En çok kendilerini ifade etme biçiminde farklılaşıyorlar ama kendilerini ifade etme talebinde de birleşiyorlar.

2000 doğumlu bir birey, yakın zamanda okulunu bitirip hayata atılacak. Türkiye, bu kuşağının hayata atılmasına ne kadar hazır?

– Henüz tam anlamıyla hazır değil. İş yaşamı hâlâ Z kuşağını istihdam edebilmek için fazla konvansiyonel, fazla statükocu, fazla sıkıcı. Ama ben şu soru üzerinde durulmasını öneririm: Okullar bu kuşağa hazır mıydı ki iş yaşamı olsun?

Z Kuşağı Beslenme Tarzı Nasıldır?

Diyetisyen Ebru Kahraman, kuşakların beslenme programları ve yaşam tarzları hakkında geniş bir bilgi verdi. Z Kuşağı’nın yeme içme alışkanlıklarını ele alan Kahraman, şu bilgileri aktardı;

Bu kuşak henüz çalışma hayatında olmadığı için net bir şekilde kuşağın iş yaşamıyla ilişkili güçlü ve zayıf yönleri tespit edilememiş olsa da tahminler Z kuşağı üyelerinin markalara ve çalıştıkları organizasyonlara karşı sadakatsiz olabileceklerini, azimli ve hırslı olmayabileceklerini, çabuk sıkıldıkları için kolay vazgeçebileceklerini göstermektedir.

Z kuşağı düzensiz beslenmekte özellikle kahvaltı öğününü atlamakta. Z kuşağı bireyleri hazır, pratik genellikle fast food tarzı beslenmeyi severler. Bu kötü beslenme alışkanlıklarından dolayı ev yemeklerini, süt ürünlerini çok tercih etmezler. İçecek olarak daha çok gazlı, asitli ve şekerli içecekler tercih ederler.

Z kuşağı bazı yiyecekleri kremalı, soya soslu, barbekü soslu ve beşamel soslu vb gibi tüketirler. Aperatif olarak çiğ köfte tercih sebepleridir. Z kuşağı tatlı olarak genellikle waffle, donut, künefe vb. tatlıları tüketmektedirler.