Modern yaşamın temposu, dijital ekranlara maruz kalma ve artan stres düzeyi, uyku bozukluklarını her geçen gün daha yaygın hâle getiriyor. Uzmanlara göre uykuya dalamamak, gece boyunca sık sık uyanmak ya da sabahları yorgun uyanmak gibi belirtiler, ciddi bir sağlık sorununun habercisi olabilir.
Uyku Bozukluğu Nedir?
Uyku bozukluğu; kişinin kaliteli, yeterli ve kesintisiz bir uyku deneyimi yaşayamaması olarak tanımlanıyor. Uykusuzluk (insomnia), uyku apnesi, huzursuz bacak sendromu ve aşırı uykululuk gibi çeşitli türleri bulunan bu rahatsızlık, günlük yaşamı olumsuz etkilediği gibi uzun vadede hayati riskler de barındırıyor.
Sebebi Sadece Geç Saatte Uyuma Değil
Uyku bozukluklarının birçok nedeni bulunuyor. Psikolojik etkenlerin başında stres, kaygı ve depresyon yer alırken; fiziksel etkenler arasında kronik hastalıklar, ağrılar ve bazı ilaçların yan etkileri gösteriliyor. Ayrıca akıllı telefon, tablet ve bilgisayar gibi cihazların yaydığı mavi ışık da uyku hormonlarının baskılanmasına yol açıyor.
Uykusuzluk Vücudu Nasıl Etkiliyor?
Uzmanlar, uyku bozukluğunun sadece yorgunlukla sınırlı kalmadığını, bağışıklık sistemini zayıflatarak hastalıklara açık hâle getirdiğini vurguluyor. Ayrıca hafıza zayıflığı, dikkat dağınıklığı, kalp ve damar rahatsızlıkları, yüksek tansiyon, obezite ve diyabet gibi birçok ciddi sağlık sorunu da uyku eksikliğiyle ilişkilendiriliyor.
Trafik Kazalarının Sebebi de Uykusuzluk Olabilir
Yapılan araştırmalara göre, uykusuzluk sadece bireysel sağlıkla sınırlı kalmıyor; trafik ve iş kazalarının önemli bir bölümünün temelinde de uykusuzluk yatıyor. Gün içinde ani uyku atakları ve dikkat kaybı, hem kişinin hem de çevresindekilerin hayatını riske atabiliyor.
Sağlıklı Uyku İçin Ne Yapmalı?
- Uzmanlar, kaliteli bir uyku için şu önerilerde bulunuyor:
- Uyku saatlerinizi düzenleyin, her gün aynı saatte yatıp kalkmaya özen gösterin.
- Yatmadan en az bir saat önce ekran kullanımını bırakın.
- Kafein, alkol ve sigaradan uzak durun.
- Fiziksel aktivitenizi artırın, ancak ağır egzersizleri uykuya yakın saatlerde yapmayın.
- Gerekirse bir sağlık profesyonelinden destek alın.
Sağlıklı bir beden ve zihin için düzenli ve kaliteli uyku şart. Eğer siz de geceleri uyuyamıyor, sabahları yorgun uyanıyor veya gün içinde kendinizi halsiz hissediyorsanız bir uzmana başvurmanız öneriliyor.
