ABD, Avrupa'nın NATO’nun konvansiyonel savunma yükünü 2027 yılına kadar büyük ölçüde devralmasını talep etti. Reuters’ın temaslarına göre, Washington’daki toplantılarda Pentagon yetkilileri, istihbarattan füzelere kadar genişleyen savunma kapasitesinin Avrupa tarafından üstlenilmemesi halinde ABD’nin bazı NATO planlama ve koordinasyon mekanizmalarından çekilebileceğini Avrupa heyetlerine iletti. Bu mesaj, Avrupalı yetkililerde hem şaşkınlık hem de endişe yarattı.
Görüşmelere ilişkin bilgi veren ABD’li bir yetkili dahil beş kaynak, toplantıda Pentagon’un Avrupa'nın savunma kapasitesini artırma konusunda beklenen seviyeye ulaşamadığı değerlendirmesini yaptığını aktardı. Rusya’nın Ukrayna’yı 2022’de işgalinden bu yana Avrupa savunmasında yaşanan güçlenmeye rağmen Washington’ın memnun olmadığı belirtiliyor.
Ancak ABD’nin ilerlemeyi hangi kriterlere göre ölçeceği belirsizliğini koruyor. Aynı şekilde 2027 hedefinin Trump yönetiminin resmi politikası mı yoksa bazı Pentagon yetkililerinin görüşü mü olduğu konusunda da netlik yok.
‘2027 Gerçekçi Değil’ Uyarısı
Avrupalı diplomatlara göre kısa süre içinde ABD’nin sağladığı birçok kritik savunma bileşeninin yerini doldurmak neredeyse imkansız. Birçok ülke, tedarik süreçlerinde ciddi gecikmeler yaşarken, yüksek teknolojili Amerikan savunma sistemlerinin sipariş verilmesi halinde bile teslim süresinin yılları bulduğu vurgulanıyor.
ABD’nin NATO içinde sunduğu istihbarat, gözetleme ve keşif kabiliyetlerinin benzersiz olduğu, bu kapasitenin kısa vadede taklit edilemeyeceği de ifade edildi.
NATO tarafından yapılan açıklamada Avrupa’nın savunma sorumluluğunu artırdığı belirtilse de 2027 hedefi hakkında yorum yapılmadı.
Avrupa ABD Baskısına Yanıt Arıyor
Avrupa Birliği, kıtanın 2030’a kadar kendi savunmasını sağlayacak düzeye gelmesi gerektiğini belirtiyor. Ancak uzmanlar, hava savunmasından mühimmat kapasitesine kadar birçok alanda büyük açıklar bulunduğunu, 2030 hedefinin bile oldukça iddialı olduğunu dile getiriyor.
Washington–NATO İlişkilerinde Dalgalı Seyir
Donald Trump’ın NATO’ya ilişkin söylemleri, Avrupa’da belirsizliğin artmasına neden oluyor. Trump, seçim kampanyasında savunma harcamalarını artırmayan ülkeleri sert şekilde eleştirmiş ve Putin’i bu ülkelere karşı harekete geçmeye teşvik edebileceğini söylemişti. Öte yandan bu yılki NATO zirvesinde Avrupa devletlerinin savunma harcamalarını GSYH’nin yüzde 5’ine çıkarma planını desteklemelerini övgüyle karşılamıştı.
ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Christopher Landau ise bu hafta yaptığı açıklamada “Avrupa'nın kendi savunmasında liderliği devralmasının artık açık bir gereklilik olduğunu” vurguladı.
ABD ile Avrupa arasında NATO’nun geleceği konusunda yürütülen bu yüksek tansiyonlu tartışma, ittifakın 21. yüzyıldaki konumunun nasıl şekilleneceğine dair kritik ipuçları veriyor.
